MDMA zou best op de lijst van softdrugs kunnen, omdat het niet super schadelijk is. Dat is de bijzondere conclusie die een staatscommissie vandaag presenteert. Toch adviseert diezelfde commissie om MDMA - de actieve stof in xtc - harddrugs te blijven noemen. Een interview met voorzitter Brigit Toebes. 'Het gaat er ook om hoe je het gebruikt.'
Hoezo is MDMA niet schadelijk?
"MDMA is niet zo gevaarlijk als heroïne en cocaïne, dus het heeft een lagere schadelijkheid. Het is ook niet verslavend. Dat is natuurlijk een heel belangrijk aspect ervan. Er zijn in Nederland relatief weinig incidenten. Ondanks het feit dat MDMA illegaal geproduceerd wordt, is die op dit moment over het algemeen wel zuiver. Daar ligt nu niet de zorg, al kan dat in de toekomst anders worden."
De gezondheidsrisico's van MDMA, de werkzame stof in partydrug xtc, vallen mee. Hoeven ouders zich er geen zorgen meer over te maken als hun kind een pilletje neemt?
"Ik begrijp best dat ouders zich zorgen maken. Heel incidenteel overlijdt wél een gebruiker. Dat is natuurlijk heel zorgelijk. We adviseren beter onderzoek te doen naar de oorzaak van het overlijden, omdat we willen weten of mensen overlijden aan MDMA in combinatie met andere middelen óf puur aan MDMA. Maar de kans op overlijden is heel klein, mits goed gebruikt. Je moet wel weten wat je slikt. We zien dat de dosering wat hoger is dan wat een gemiddelde gebruiker idealiter zou moeten gebruiken; ongeveer 136 milligram, terwijl tussen de 80 en 100 milligram beter is."
MDMA is niet verslavend. Valt zelfs te stellen dat een student beter een xtc-pilletje kan nemen dan een biertje?
"Ik vind dat een ingewikkelde vergelijking. Een biertje is natuurlijk niet zo heel schadelijk, maar als je je wekelijks plat zuipt, is dat heel heftig. Ik denk zeker dat we het daar onvoldoende over hebben. Tegelijkertijd constateren we dat het gebruik van MDMA onder jongeren best hoog is in Nederland. We zien dat jaarlijks ongeveer een half miljoen mensen dit gebruiken. Dat is iets om serieus naar te kijken. Want het gaat er ook om hoe je het gebruikt."
Met dit advies kan de indruk ontstaan dat het prima is om een xtc-pilletje te nemen
"We zien al dat er onder jongeren weinig bezorgdheid over dit middel is. Er bestaat een soort gemak waarmee dit wordt genomen. Daar kan je wel bezorgd over zijn. Je moet terughoudend zijn met het gebruik van deze middelen."
Maar er is toch weinig risico voor de gezondheid?
"Ja, maar er zijn genoeg voorbeelden waar het mis kan gaan. Jongeren belanden wel degelijk op de spoedeisende hulp. Vaak hebben ze verschillende middelen door elkaar gebruikt. Dus we moeten zorgen voor goede voorlichting. MDMA stopt bijvoorbeeld jouw mogelijkheid om te plassen. Dus je moet enerzijds wel genoeg water drinken om het lichaam te hydrateren, maar als je te veel water drinkt leidt dat ook weer tot problemen. Laat de pil testen. Neem er niet te veel van. Drink er geen alcohol bij. Kijk uit voor oververhitting."
Toch raadt de adviescommissie nu af om MDMA voortaan op de lijst met softdrugs te plaatsen. Waarom?
"We constateren dat er zoveel criminaliteit en illegale productie is; 90 tot 99 procent van de MDMA die in Nederland geproduceerd wordt, gaat de grens over. Dat is een markt die je heel slecht kunt controleren en waar je op wilt kunnen handhaven. Als je het middel naar lijst twee verplaatst, worden de straffen minder. Dan wordt het aantrekkelijker voor criminelen om in Nederland MDMA te produceren. Die criminaliteit is echt een groot probleem. We zijn vooral heel erg bezorgd over jongeren die geronseld worden om hand- en spandiensten te verrichten. Een van onze belangrijke adviezen is ook: maak daar nou beleid op."
MDMA bezitten, verhandelen of produceren blijft voor nu illegaal. Staat de deur wel op een kier?
"Als we die criminele productie niet zouden hebben en er zou alleen productie voor de Nederlandse markt zijn, kan je gaan nadenken over hoe we dat spul in Nederland willen aanbieden. Dan kan je ook een vergelijking gaan trekken met bijvoorbeeld tabak dat je straks alleen nog in speciaalzaken kunt kopen. Wil je zoiets doen voor MDMA? Wat zijn de consequenties daarvan? Waar wil je dat dat spul verkrijgbaar is?"
Tegelijkertijd vindt de commissie dat MDMA zo snel mogelijk verkrijgbaar moet zijn voor patiënten met een ernstige post-traumatische stressstoornis (ptss). Waar komt die interesse voor MDMA als medicijn ineens vandaan?
"Recentelijk is er in Amerika een aantal studies geweest die laten zien dat MDMA effectief is bij de behandeling van mensen met een ernstig trauma. Dat wil niet zeggen dat je dan een pil neemt en je problemen voorbij zijn. Het gaat erom dat je een therapie krijgt aangeboden door een psychiater. Dit middel ondersteunt om die therapie te versterken. Door MDMA worden patiënten minder angstig en durven ze hun trauma beter in de ogen te kijken. Bij ruim de helft van de mensen was na afloop de kwalificatie ptss weg."
In Australië is er al goedkeuring, naar verwachting volgt de VS later dit jaar. Maar de commissie schrijft dat er geen farmaceut is die het middel in Europa op de markt wil brengen.
"Je legt de vinger op de zere plek. Dat is inderdaad lastig. In Amerika is er een beter verdienmodel. Ons advies is om in Nederland een grootschalig onderzoek te doen. Dan kun je al een aantal mensen helpen en je kunt ervaring opdoen met het middel en de behandeling."
https://www.youtube.com/watch?v=ZclaXQWVRCg&t=1384s
