Voorwoord
Voor ik het wist had ik weer eens een flinke lap tekst geschreven. Voor degenen die niet onbeperkte tijd en/of concentratie hebben kort samengevat: Overal ter wereld en in dit geval binnen context van hulpverlening hebben mensen soms de neiging tot fixatie op de informatie voor handen. Ik begin mijn gebulder vrij algemeen toe te lichten en concretiseren maar verval uiteindelijk cliché op persoonlijke ervaringen. Het is geen perfect betoog soms wat speculatief, niet altijd onderbouwd en beperkt objectief. Perfect was ook niet zozeer de bedoeling maar ik denk dat soms ervaren rigiditeit en bedenkingen verder wel duidelijk over komen.
Excuses voor de verveling, ik ben een onbeschaamde egoïst. Het begon als een gerichte reactie maar concludeerde dat het iets teveel van het goede was.
--------------------------------
Antagonisten ('anti psychotica') worden met toenemende mate voorgeschreven onder het mom van 'geen verslavingsrisico'. Aan het voorschrijven van deze middelen zitten echter aanzienlijke (ethische) haken waarvan veel mensen zich niet bewust van lijken te zijn.
In de eerste psychiatrische ziekenhuizen werden mensen met mentale beperkingen zacht uitgedrukt onmenselijk behandeld en niet bepaald als gelijkwaardige mensen beschouwd. Om deze mensen 'tot rust te krijgen' werden ze bijvoorbeeld in een kooi geplaatst met een elastisch touw boven en onder de kooi. De onrustige patiënt wordt in de kooi gezet en die mag een paar 100 rondjes draaien om 'rustig' te worden. En zo waren er nog andere methoden om mensen 'rustig' te krijgen.
Op een gegeven moment wordt er (moderne) medicatie uit gevonden en de 1e generatie antidepressiva is een van de eerste medicatie die op grote schaal wordt toegepast, ook wel de tricycilische antidepressiva genoemd. Een groot deel van de anti histamines die een overwegend sederende/bedwelmende werking hebben hebben dezelfde basisstructuur als de (1e generatie) tricylische antidepressiva.
Een vrij bekende anti histamine, een van de meest voorgeschreven anti psychotica is Quetiapine, beter bekend onder de merknaam Seroquel. Waarschijnlijk voel je al wel aan waar ik naartoe bouw: hedendaagse antagonisten / anti psychotica hebben overeenkomsten met de 1e generatie anti depressiva, waaronder een tricycilische basisstructuur.
Een grote nuancering echter is dat tricylische molecuulstructuren niet alleen in staat zijn tot antagonisme maar ook tot het verhogen van dopamine en serotonine activiteit en in meer uitzonderlijke gevallen zelfs opioide receptoren kunnen aangrijpen zoals bij Tianeptine het geval is. Alexander Shulgin heeft zelfs gezegd dat de volgende generatie reacreatieve drugs anti histamines zal wezen, ofwel substances met de 'trycylische basisstructuur'.
Als je de schoolboeken leest wordt de indruk gewekt dat de overstap van 1e generatie naar 2e generatie antidepressiva is gemaakt omdat de 1e generatie niet selectief genoeg en te onvoorspelbaar waren in hun mechanisme van actie. Als je jezelf er iets verder in verdiept lees je al snel dat er echter ook misbruik werd gemaakt rond voorschrijven van medicatie.
In plaats van een draaikooi werden patiënten vaak structureel vol gegooid met pilletjes om deze om te toveren tot kasplantjes waar 'hulpverleners' weinig omkijk naar hadden. Efficiënt wil je je werk zonder al teveel gezeur van patiënten kunnen uitvoeren maar vanaf ethisch oogpunt moeilijk te verantwoorden.
De 2e generatie antidepressiva heeft een amfetamine basisstructuur. Deze vertonen duidelijke amfetamine gelijkende aspecten. Meer energie, minder eetlust, slecht kunnen slapen. Onder de SNRI varianten des te meer lijkt het.
Veel mensen zijn wellicht bekend met 4-FA wel, amfetamine met fluoratoom op de 4 positie waardoor deze aanzienlijke serotonine activiteit teweeg brengt. 2e generatie antidepressiva is plat uitgelegd geknutselde amfetamine waardoor er overwegend serotonine vrij komt door middel van heropname remming.
Lang verhaal kort is, wat je ziet tijdens de stap naar 2e generatie antidepressiva is een verschuiving naar meer verslavende middelen die mensen vrijwillig bereid zijn te nemen waardoor deze zich in een meer heldere, bewuste en actieve staat zullen bevinden.
Wat tegenwoordige tijd naar mijn inzien waarneembaar is is een verschuiving terug in tegenovergestelde richting. Substanties met verslavend aspect, een verslavingsaspect vaak veroorzaakt omdat deze minder bijwerkingen teweeg brengt, worden steeds meer vanuit kritisch perspectief bekeken.
Om een concreet voorbeeld te noemen, recent was ik weer eens verhuist en kwam bij mijn nieuwe huisarts langs. Eerste gesprek was uiteraard met een 1e lijn hulpverlener die mijn verhaal zou samen vatten en vervolgens deze samenvatting naar mijn huisarts zou versturen. Tijdens het gesprek vertelde ik in eerste instantie dat in het recente verleden gesprekken met een psycholoog voor mijn gevoel constructieve meerwaarde hebben gehad en dat ik in eerste plaats langs kom om te polsen of er eventueel mogelijkheid is om 'te babbelen'. Klinkt wat banaal maar net als Freud geloof ik wel in 'the talking cure'.
Als tweede punt haal ik aan dat ik standaard een recept vraag voor de studie wat in het verleden voornamelijk methylfenidaat was maar dat mijn voorkeur naar dexamfetamine uit gaat. Het specifiek benoemen van een substantie wordt standaard aangekaart als 'drug seeking behavior' wat eventueel risico tot misbruik kan suggereren. Ik ben hier bewust van maar persoonlijk hecht ik principieel meer waarde aan een oprecht gesprek dan banale richtlijnen.
Voorafgaande voor het intakegesprek had ik nog een papier ingevuld waarop ik mijn handtekening had gezet en toestemming gaf aan de huispraktijk voor het aanvragen van mijn medisch dossier. Dit is in het verleden altijd voldoende geweest.
Tijdens het intake gesprek echter wordt mij verteld dat ik zelf contact moet opnemen met de instanties voor het opbouwen van mijn medisch dossier. Ik reageer hier nog op dat dit in het verleden niet nodig was. Dat dit vrij lastig is in verband met meerdere verhuizingen en dat ik in het verleden meerdere pogingen tot aanvraag medische gegevens had gedaan bij verschillende instellingen maar dat dit vaak niet mogelijk bleek.
Anderhalf week later is er een plekje vrij om 8:15 voor een gesprek met de nieuwe huisarts welke ik maar aanneem aangezien ik anders naar zeggen een maand moest wachten. Dit gesprek duurde ongeveer 5 minuten, plat samengevat kreeg ik naar mijn hoofd geslingerd dat ik enkel uit was op drugs, verder blijkbaar alle hulp weigerde en het werd mij pijnlijk duidelijk gemaakt dat de huisarts niets voor mij kon betekenen zolang ik mijn medisch dossier niet wou delen. Mij werd gemeld dat de huisarts mij enkel een afspraak met een diagnosticus kon aanbieden (2 weken later) gevolgd door verzoek om te vertrekken. Ik reageerde nog geirriteert dat dit niet overeen kwam met wat ik gezegd had maar geen reactie. Ik overdrijf niet wanneer ik zeg dat dit gesprek maximaal 5 minuten geduurd heeft. Op een gegeven moment zei de huisarts dat ik aangaf 4 maal een ADHD diagnose te hebben ontvangen maar dit nergens terug te vinden valt, er werd duidelijk signaal gegeven dat hij mij niet vertrouwde.
Tijdens dit kortstondige gesprek vertelde de huisarts dat recept voor dexamfetamine slechts nog zelden werd voorgeschreven en ook een methylfenidaat recept niet meer vanzelfsprekend is zoals vroeger. Ik vroeg nog afsluitend of ik het e-mail adres van mijn huisarts in CC kon zetten bij aanvraag van medisch dossier wat 'prima was'.
Diezelfde dag heb ik nog in geïrriteerde staat een uitgebreide e-mail verzonden naar zo'n 12 verschillende instanties met het e-mail adres van de huisarts in CC waarin ik aanvraag deed tot aanvulling medisch dossier. Niet de meest galante actie, op een ander moment had ik dit waarschijnlijk anders benadert maar dit was niet de eerste keer en ik kon het op dat moment niet opbrengen.
Ik dwaal een beetje af, maar om het even de ervaren verschuiving naar mijn inzien en gevoel te concretiseren. In mijn puberteit werden methylfenidaat, dexamfetamine en andere preparaten mijn nog net niet letterlijk de strot door gedauwd. Lange tijd waren deze middelen zelfs een voorwaarde voor mij om überhaupt te mogen studeren waar de toon op rigide wijze omslag gemaakt lijkt te hebben.
Het grootste verschil met tijdens de middelbare school is voor mijn gevoel dat ik op de middelbare school als druk en vermoeiend werd ervaren, dit is dan ook meermaals benoemd. Als ik mijn medicatie niet nam zou ik in het algemeen belang van school geschorst worden zoals een leidinggevende het benoemde.
Methylfenidaat hoeft voor mij niet, dat heb ik nog in overvloed liggen maar ontbreekt mij de behoefte aan in verband met bijwerkingen. Ik ging er niet vanuit een recept voor dexamfetamine te ontvangen, dat is eerder uitzondering en aangezien ik al jaren structureel naar dexamfetamine recept vraag (totdat ik een studie heb afgerond) verwacht ik minstens een paar aantekening hiervoor te hebben. Vraag naar dex recept heb ik 1 maal vrij subtiel benoemd en verder niet op aangedrongen.
Recreatieve toepassing van methylfenidaat en dexamfetamine in tegenstelling tot functionele toepassing valt in mijn geval te verwaarlozen, daar ben ik vrij stellig van overtuigd. Ik zal nooit beweren dat ik niet verslavingsgevoelig ben, evenmin zou ik andere mensen aanmoedigen om aan functionele toepassing van stimulanten te beginnen. De pijnlijke realiteit is dat ik het laatste jaar na meer dan 6 jaar moeilijk zonder zie gebeuren.
Ik vraag om een dexamfetamine recept en dat wordt afgewezen, en daar is niets mis mee. Maar ik word hierbij wel in een hokje geplaatst en als reactie op eerlijkheid wordt er een muur opgeworpen. Een gesprek met een hulpverlener zal nog lange tijd op zich laten wachten en ik heb weinig vertrouwen in de doorverwijzing, ondanks dat dit er buiten hoort te staan.
Wat ik vertel is vrij uiteen lopend en wellicht iets te breed uiteen gezet maar iets dat ik gezegd wil hebben. Voor mijn gevoel is het stigma gehalte dat vaak voort komt uit generalisatie nog altijd vrij hoog. Drugs zijn verslavend, maar een normaal gesprek zonder nadruk op patiënt zou niet vervelend wezen.
Er zijn ook mensen die niet kunnen slapen zonder hun abilify of seroquel, waarbij de gedachtestorm te intens wordt bij het staken van deze medicatie. Het is misleidend om te stellen dat een bedwelmend middelen niet verslavend kan wezen en komt naast eigen voordelen ook met nadelen.
Persoonlijk lijkt frequent gebruik van een middel dat aanzienlijke delen van mijn hersens stil legt een angstaanjagend idee. De neurologie kent het gezegde 'use it or lose it'. De mensen die hier echter baat bij hebben, luister vooral naar je huisarts en ga niet op eigen houtje beslissingen maken. Er zijn ook absoluut mensen die hier belang bij hebben, ieder zijn context.
De laatste keer dat ik naar een dexamfetamine recept vroeg (04-2017) werd in plaats daarvan een recept benzodiazepines aangeboden. Ik heb dit geweigerd en de hulpverlener kritische woorden toegesproken. Deze verzekerde mij dat deze dit niet vanzelfsprekend aanbood, achteraf gezien was dit ook geen geheel onterecht voorstel. Op dit moment benadrukte ik dat het om een tijdelijke vraag ging en mijn presteren op dat moment bepalend was voor mijn toekomst. Kort daarop volgde alsnog een recept. Als deze hulpverlener mij niet dex recept had gegeven had ik mij daar prima bij kunnen neerleggen, het is niet vanzelfsprekend.
Ik hoef geen bevestiging, er zijn ongetwijfeld een hoop dingen waar ik geen zicht op heb. Dit is simpelweg voor een groot deel hoe ik het ervaar. Zie het maar als een algemene niet geheel genuanceerde vraag naar nuance.